Legalność muzyki a miejsca skąd czerpiemy muzykę
Niezbędnym elementem pracy każdego DJ jest muzyka. Publiczne odtwarzanie komercyjnych utworów niesie za sobą szereg uwarunkowań fizycznych. Jeżeli chcesz pracować w zgodzie z prawem, jednym z kosztów Twojej pracy będą te poniesione na licencje. Czy jest też inna droga? Skąd DJ może czerpać darmową muzykę?
Rozpoczynając karierę DJ-a, kluczowe jest zrozumienie, że każdy publicznie odtwarzany utwór podlega prawom autorskim. Nieprzestrzeganie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, w tym wysokich grzywien. W tym artykule skupimy się na praktycznych aspektach zarządzania muzyką w kontekście praw autorskich, które są niezbędne dla każdego DJ-a.
Wyjaśnimy często krążące w branży mity, abyś mógł działać świadomie i nie wpaść w pułapki, do których te błędne informacje mogą prowadzić.
Serwisy z muzyką
Mit #1 Kupienie muzyki z DJ-skiego serwisu dystrybucyjnego, zapewnia prawa do publicznego odtwarzania muzyki.
Kupienie i ściągnięcie utworu z serwisów takich jak beatport, bandcamp lub itunes, nie uprawnia do darmowego publicznego odtwarzania tej muzyki. Prawa do użycia muzyki nie zależą od tego, gdzie kupiłeś muzykę, ale od tego jakimi prawami dane utwory są objęte. Przybliżymy Ci jak funkcjonuje to w Polskim prawie i jakie mamy opcje jako DJ.
Prawa autorskie – Kto posiada prawa do muzyki?
Mit #2 – za reprezentację praw autorskich w Polsce odpowiada tylko ZAiKS.
Intuicja podpowiada nam że autor jest formalnym posiadaczem prawa do zrobionej przez siebie muzyki. Prawda jest odrobinę bardziej skomplikowana. Uprośćmy ją do trzech przypadków.
- Autor opublikował muzykę na swoich profilach mediów społecznościowych, i/lub rozprowadził na cyfrowych nośnikach (pendrive).
- Autor opublikował swoją muzykę, deklarując przy tym inny niż domyślny rodzaj licencji – np. creative commons, dzięki której muzykę można wykorzystywać swobodnie pod warunkiem akredytacji autora.
- Autor wydał swoją muzykę w wytwórni, która posiada umowę z jednym z Organów Zbiorowego Zarządzania w Polsce
W pierwszym przypadku, domyślnie prawa autorskie należą do autora dzieła. Z punktu widzenia polskiego prawa, potrzebna jest zgoda autora do publicznego otworzenia takiej muzyki. Jednakże, publikacja muzyki na różnych platformach bez pośrednika jakim jest wytwórnia objęta jest różnymi zasadami. Na czas publikacji jest to przykładowo:
- YouTube: Użytkownicy mogą dodawać własne treści, ale muszą posiadać prawa do wszystkich zamieszczonych materiałów (w tym muzyki). YouTube używa systemu Content ID do identyfikacji i zarządzania prawami autorskimi. Jeśli wideo zawiera muzykę, na którą ktoś ma prawa, właściciel praw może zdecydować o blokadzie wideo, monetyzacji poprzez reklamy, czy śledzeniu statystyk bez blokowania wideo.
- SoundCloud: Ta platforma umożliwia artystom wybór typu licencji, w tym Creative Commons, podczas dodawania swoich utworów. Użytkownicy muszą mieć odpowiednie prawa do udostępnianych utworów lub uzyskać zgodę od prawowitych właścicieli praw autorskich.
- Spotify: Spotify nie umożliwia użytkownikom uploadowania własnej muzyki bezpośrednio na platformę tak jak YouTube czy SoundCloud. Artyści muszą korzystać z dystrybutorów muzycznych lub wytwórni płytowych, które zarządzają prawami autorskimi i licencjami. Spotify zawiera muzykę tylko z prawami zarządzanymi przez wytwórnie muzyczne lub dystrybutorów, które mają odpowiednie umowy licencyjne.
W drugim przypadku warto zapoznać się z ogólnymi zasadami licencji na której znajduje się utwór. Przeważnie, prawa te są dość klarowne i łatwe do znalezienia.
W trzecim przypadku, prawa autorskie są reprezentowane przez Organizację Zbiorowego Zarządzania jak np. ZAiKS lub ZPAV. Ten przypadek jest komercyjnie najczęstszy i wymaga dokładniejszego wyjaśnienia.
Kto reprezentuje prawa autorskie w Polsce? Kto pobiera opłaty w imię wykonawców?
Często zdarza się że wykonawca lub reprezentujący ją podmiot (np wytwórnia) zgłasza swoją muzykę do jednej lub wielu z organizacji reprezentujących prawa wykonawców. Te organizacje zajmują się zarządzaniem, rozliczaniem i pobieraniem opłat za korzystanie z muzyki w imieniu posiadacza praw do niej.
W zależności od pola eksploatacji, czy mówiąc prościej – kontekstu w którym utwór ma być wykorzystany, reprezentacją praw zarządzają poniższe organizacje:
Oficjalnie, wymagane jest uregulowanie należności z KAŻDĄ z tych organizacji. To oficjalna informacja znajdująca się na ozz.zpav.pl. W praktyce, odtwarzanie muzyki przez DJ-a będzie wymagała uregulowania pozwoleń z: ZPAV, ZAiKS i STOART. Licencja DJ-ska w jednolity sposób rozwiązuje ten problem.
W jaki sposób stwierdzić, czy utwór jest objęty reprezentacją przez Organizację Zbiorowego Zarządzania?
Najlepszym sposobem jest wysłanie listy utworów, których mamy zamiar użyć na imprezie, bezpośrednio do ZAiKS. Z ich strony możemy uzyskać bezpośrednie potwierdzenie czy wskazane utwory są objęte reprezentacją ich zbiorowego zarządzania.
W jaki sposób Organizacje Zbiorowego Zarządzania sprawdzają czy zostało wydane pozwolenie na publiczne odtwarzanie muzyki?
Terenowe inspekcje są najczęstszą formą kontroli. Prawie zawsze dotyczą organizatora, dużo rzadziej DJ-a.
Czy DJ musi płacić za licencję? Kto i kiedy powinien zgłosić muzykę do Organizacji Zbiorowego Zarządzania?
Według Legalnej Kultury, odpowiedź jest prosta: organizator.
Z perspektywy organizacji zbiorowego zarządzania nie ma znaczenia kto wniesie opłatę za udzielenie pozwolenia na publiczne odtwarzanie muzyki. Oznacza to że w praktyce organizator może dążyć do współpracy z DJ-ami którzy koszt tego zobowiązania wezmą na siebie. Na szczęście nie jest to jednak częsty przypadek i przeważnie regulacja prawna publicznego odtwarzania muzyki nie jest zmartwieniem DJ-a.
Jeśli jesteś organizatorem albo to na Tobie spoczął obowiązek uregulowania prawnego odtwarzania muzyki, sprawdź poniżej jakie masz opcje.
Sposoby na legalną muzykę
Jednorazowe imprezy taneczne
W przypadku jednorazowych imprez tanecznych, można wykupić jednorazową zgodę, której koszt zależy od typu, miejsca i rodzaju imprezy. Opłatę tę uiszcza się w ZAIKSie. Pod tym linkiem znajdziesz kalkulator w którym obliczysz koszt należności. Jej koszt wynosi typowo między 150 a 350 PLN. To dobre rozwiązanie dla tych, którzy organizują jednorazową imprezę i poszukują wygodnego sposobu na
Licencja DJ
Część aktywnych DJ-ów preferuje wykupienie „Licencji DJ-skiej”, jeśli ułatwia im to negocjacje cenowe z klubem a ilość imprez granych w roku powoduje że koszt rocznej licencji nie stanowi dużego udziału w obrocie finansowym DJ-a.
Taka licencja jest wydawana na okres roczny, jest imienna i reguluje zgody na publiczne odtwarzanie muzyki dla DJ-ów z podmiotami: ZPAV, ZAIKS i STOART.
Szczegóły na temat licencji znajdziesz na stronie http://dj.zpav.pl. Jej koszt na czas pisania tego artykułu wynosi ok 2500 PLN brutto. Jest to wygodny, ale kosztowny w małej skali sposób na uregulowanie praw publicznego odtwarzania.
Serwisy z darmową muzyką
Soundcloud
Nie tylko świetne źródłem odkrywania muzyki, ale ponieważ wielu wschodzących artystów polega na tej platformie dla zdobycia rozgłosu, często można tu także znaleźć darmowe utwory i remiksy.
Free Music Archive
Jest popularnym źródłem muzyki dla DJ-ów. Wszystkie pliki MP3 są dostępne do darmowego pobrania. Jeśli chcesz uzyskać dostęp do muzyki wolnej od praw autorskich, możesz kupić licencję i pobrać. Niektóre z ich utworów licencjonowanych na zasadach Creative Commons są również dostępne za darmo.
Noisetrade
Prowadzony przez Paste Magazine, Noisetrade pozwala pobierać utwory całkowicie za darmo. Wystarczy podać swój adres e-mail i kod pocztowy.
Jamendo
Oferuje darmowe strumieniowanie i pobieranie ponad 600 000 piosenek od 40 000 artystów. Możesz również kupić muzykę wolną od praw autorskich na użytek komercyjny, na przykład na video dla swojej strony internetowej.
Opanuj niezbędne techniki do grania na żywo
Mając już wiedzę na temat prawnych aspektów wykorzystywania muzyki publicznie. Poszukując wiedzy na ten temat, być może zastanawiasz się jak poprowadzić udaną imprezę lub planujesz rozwinąć się i zostać DJ-em.
Misją Alfa DJ’s Center jest kształcenie muzyczne marzących o pracy w branży DJ-skiej i zapewnienie im umiejętności i wiedzy, dzięki którym zrealizują ten cel. Nie ważne czy jesteś kompletnym laikiem czy masz już pewne doświadczenie, jesteśmy tu po to by pomóc Ci postawić pierwszy, a potem następne kroki w karierze DJ-skiej.
- Jeśli jesteś zainteresowany graniem muzyki na żywo i oprócz aspektów prawnych interesuje Cię DJ-ing, mamy Kurs DJ które przeprowadzi Cię przez wszystkie etapy potrzebne do tego by grać imprezy.
- Jeśli myślisz o podarowaniu Kursu DJ bliskiej osobie w przystępnej formie vouchera, koniecznie sprawdź naszą Kartę Podarunkową.
- Jeśli chciałbyś sprawić swojemu zespołowi nietypową atrakcję i nauczyć ich podstaw DJ-ingu, w przystępny sposób, przyjedziemy do Ciebie i przeszkolimy Twój zespół w obsłudze konsolety i prostych do przyswojenia, ale efektywnych technikach które umożliwią im granie muzyki na żywo z decków. Sprawdź Warsztaty DJ-skie na zamówienie.
Szkolenie jest objęte certyfikatem Rejestru Instytucji Szkoleniowych, więc jest formalnie uznanym szkoleniem za którego zwrot możesz ubiegać się w urzędzie pracy lub dofinansowaniach.
Pytania? Skontaktuj się z nami, a chętnie na nie odpowiemy i doradzimy.
Potrzebujesz nauczyć się DJ-ingu? Idź tu 👇
