Sampler to elektroniczny lub cyfrowy instrument muzyczny, który wykorzystuje w procesie tworzenia pojedyncze oraz wielowarstwowe nagrania dźwiękowe: tak zwane sample czyli próbki i fragmenty rzeczywistych dźwięków (np. może to być pojedynczy dźwięk gitary basowej, skrzypiec lub trąbki ale też rozbudowana melodia czy fragment nagrania muzycznego). W procesie tworzenia muzyk producent rejestruje inspirujące go sample – próbki, by następnie załadować je na swój sampler. Kolejnym procesem jest już praca na samy samplerze, gdzie za pomocą odpowiedniego oprogramowania, sekwencera lub innego urządzenia wyzwalającego oraz klawiatury MIDI dźwięki zostają zagrane. Dzięki temu, że sample przechowywane są w pamięci cyfrowej można szybko uzyskać do nich dostęp, co wypływa istotnie na komfort i przyjemność w procesie komponowania. To tyle o teorii, przejdźmy do krótkiej historii powstania samplera.

Narodziny samplera

Przed komputerowymi samplerami muzycy używali klawiatur pianina do odtwarzania taśm analogowych w specjalnie ku temu stworzonych urządzeniach. Takim prekursorem współczesnego samplera w dobie analogowej był instrument Melotron M400 (używany z resztą przez naszego Czesława Niemena). Urządzenie to wybudowano w 1963 roku w Birmingham w Wielkiej Brytanii i z powodzeniem wykorzystywane było przez wielu twórców przełomu lat 60 i 70-tych. Oprócz niewątpliwej zalety samplowania jaką posiadał M400, instrument ten miał również spore wady, do których można zaliczyć między innymi, spory koszt zakupu oraz późniejszego użytkowania.

 

Dodatkowo Melotron M400 był bardzo skomplikowany w użytkowaniu chociażby ze względu na liczne mechanizmy taśmowe, które podczas samplowania należało często wymieniać. Najwcześniejsze cyfrowe próbkowanie dźwięków przeprowadzono na systemie EMS Musys skonstruowanym przez Petera Grogono (oprogramowanie), Davida Cockerella (sprzęt i interfejs) oraz Petera Zinovieffa (projektowanie i obsługa). System działał na dwóch mini komputerach Digital Equipment PDP-8. Jako ciekawostkę należy wspomnieć, że system ten skonstruowany z myślą o pracy nad samplami służy również jako sterownia w pierwszym na świecie cyfrowym studiem nagrań.

Sampler już nie tylko dla wtajemniczonych

Pierwszym na świecie komercyjnie dostępnym samplerem był tak zwany syntezator próbkowania o nazwie Computer Music Melodian, skonstruowany przez Harryego Mendella i Dana Corena w 1976 roku. The Melodian został po raz pierwszy użyty przez Stevie Wondera w jego albumie Stevie Wonder Journey Through „The Secret Life of Plants” z 1979 roku. Od tego momentu poszło i na rynku instrumentów muzycznych już na stałe zagościły wyspecjalizowane samplery. Do najważniejszych modeli, które bezpośrednio wypłynęły na rozwój nowoczesnej muzyki elektronicznej można zaliczyć taki sampler jak E-mu Sp-1200 wybudowany w firmie E-mu Systems, który na rynek trafił w 1987 roku. To stworzone z myślą o muzyce Dance urządzenie zrewolucjonizowało nie muzykę taneczną ale powstający w owym czasie hip-hop. Wręcz po pewnym czasie E-mu Sp-1200 uzyskał status kultowego urządzenia wśród hip-hopowych producentów a ilość rapowych hitów powstałych na tym urządzeniu jest trudna do zliczenia. Kolejnym przełomem w dziedzinie produkcji samplerów było wypuszczenie przez firmę Akai na rynek muzyczny kultowego samplera MPC 60. Firma Akai stała się pionierem w wielu technikach przetwarzania dźwięku, szczególną innowację wprowadziła w rozciąganiu i skracaniu sampli-próbek bez znaczącego wpływu na utracie ich jakości. Akai MPC 60 do sprzedaży trafił w 1988 roku i z marszu podbił serca praktycznie całego grono hip-hopowych producentów, stając się najbardziej wpływowym samplerem w muzyce rapowej. Firma Akai po dziś dzień jest czołowym producentem samplerów oraz stacji roboczych na których powstaje cała masa współczesnej muzyki.

Autor: Łukasz Kasza
Zespół Alfa DJ’s Center

Po Twojej głowie już chodzą bity a nie wiesz jeszcze jak je nagrać? Zajrzyj na stronę naszych szkoleń studyjnych!

Powrót do bloga